منطق استثنا در فلسفه سیاسی کارل اشمیت

چکیده اشمیت مفهوم امر سیاسی را پیش‌شرط مفهوم دولت می‌دانست. او باور داشت که دولت را تنها می‌توان از گذرگاه امر سیاسی تبیین کرد. ولی مفهوم امر سیاسی چیزی نیست جز توان و اراده برای تصمیم‌گیری در مناسبات انسان‌ها و گروه‌های انسانی برپایه‌ی الگوی دوست و دشمن. همان‌گونه که تفکیک نیک از بد در امر اخلاقی و تفکیک زیبا از زشت در امر زیبا‌شناسی انجام می‌گیرد، تفکیک دوست از دشمن نیز معیاری مستقل در امر سیاسی است. اشمیت با تفکیک میان دوست و دشمن، نوعی دشمن‌شناسی انجام می‌دهد و می‌گوید قدرت مطلق و برتر، در شناسایی دوست و دشمن است. تمامی بحث‌هایی که در رابطه با حاکمیت شده در وضعیت عادی قرار داشته‌اند. اما موضوع اصلی به وضعیت استثنایی بر می‌گردد که حاکم دارای حق انحصاری در قانون است و کسی است که در باب استثنا تصمیم می‌گیرد. این استثنا به مانند معجزه است که در شرایط استثنا حاکم چگونه می‌تواند معجزه کند. حاکم مسؤول تصمیم‌گیری در مورد دوست، دشمن، اعلام جنگ و منطق استثنا است. در منطق استثنا، حاکم همان کسی است که نظام قانونی، قدرت اعلام وضعیت استثنایی و در نتیجه قدرت تعلیق اعتبار خود نظام را بدو اعطا می‌کند. پس حاکم بیرون از نظام قانونی معتبر است و با این حال بدان تعلق دارد. این بدان معنا است که حاکم خود را بیرون از قانون جاى داده است. وضعیت استثنایى همواره از هرج و مرج و آشوب متمایز است. به تعبیر قانونى، هم‌چنان نظمى در آن وجود دارد، حتى اگر نظمى قانونى نباشد.